Sáng 20/2/2019, UBND xã Cổ Đạm tổ chức Lễ động thổ khôi phục xây dựng đền thờ Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn tại thôn 11 – xã Cổ Đạm. Dự lễ có Bí thư Huyện ủy Trần Báu Hà, Phó Chủ tịch UBND huyện Bùi Việt Hùng cùng đông đảo nhân dân và con cháu họ Trần.
Trong quá trình nghiên cứu khảo sát hiện vật lịch sử văn hóa trên địa bàn, cán bộ Bảo tàng tỉnh Hà Tĩnh phát hiện hai đạo sắc phong cổ quý hiếm thời Nguyễn phong thần cho Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn hiện được lưu giữ tại đình làng Hoa Vân Hải, xã Cổ Đạm, huyện Nghi Xuân, Hà Tĩnh.
Hai đạo sắc phong cổ quý hiếm nói trên do vua Khải Định năm thứ 2 (1917) và năm thứ 9 (1924) truy phong cho vị anh hùng dân tộc Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn. Mỗi sắc phong có 9 dòng chữ Hán (kiểu chữ chân), dấu triện “sắc mệnh chi bảo” màu đỏ được đóng đè lên thời gian của niên hiệu. Mặt sau của đạo sắc phong cũng gồm hai phần: riềm in hoa văn kỷ hà và mặt thân vẽ đề tài tứ linh, phía trên mặt thân là hình rồng vờn mây, bên phải là chim phượng, bên trái là hình kỳ lân, phía dưới là hình rùa, phía dưới cùng là hoa văn hình sóng nước.
Nội dung một trong hai sắc, tạm dịch nghĩa là: Sắc thôn Vân Hải, tổng Cổ Đạm, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh, từ trước đã phụng thờ vị thần vốn được phong tặng là Thượng đẳng thần trác vĩ dực bảo trung hưng Trần triều nguyên soái Hoàng đệ thân vương uy linh hùng lược Hưng Đạo Đại Vương, bảo vệ cho nước che chở cho dân, tỏ rõ linh ứng.
Qua các kỳ lễ tiết đã được ban cấp sắc phong, chuẩn cho phụng thờ. Nay vừa gặp dịp Trẫm mừng đại lễ tứ tuần, đã ban chiếu báu ơn sâu, lễ trọng thăng trật. Đặc biệt chuẩn cho phụng thờ như trước, để ghi nhớ ngày lễ lớn của đất nước mà làm rạng rỡ điển thờ. Hãy tuân theo! Ngày 25, tháng 7, năm Khải Định thứ 9 (1924). Đóng ấn: Sắc Mệnh Chi Bảo”.
Đông đảo nhân dân đến dự lễ và dâng hương
Qua tìm hiểu nghiên cứu, hai đạo sắc phong thần cho Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn được lưu giữ tại đình làng Hoa Vân Hải (di tích lịch sử văn hoá cấp Quốc gia, thuộc xã Cổ Đạm) được hợp tự của một ngôi đền cổ mà người dân bản địa gọi là đền thờ Đức Thánh Trần (mỹ tự tên gọi Trần Quốc Tuấn) ở thôn Hoa Vân Hải, xã Cổ Đạm, huyện Nghi Xuân, Hà Tĩnh nhưng nay đã bị phế tích. Đây là hai đạo sắc phong cho Trần Hưng Đạo lần đầu tiên được tìm thấy tại Hà Tĩnh. Nó rất quý hiếm, có giá trị lịch sử lớn, giúp mọi người hiểu rõ công lao của vị quan thời Trần đối với quê hương đất nước.
Nhằm tri ân công lao to lớn của vị anh hùng dân tộc đã từ lâu sông mãi trong tâm khảm của người dân đất Việt, chính quyền và nhân dân nơi đây đã quyết tâm khôi phục lại đền thờ.
Lãnh đạo huyện, xã cùng con cháu họ Trần làm lễ động thổ khởi công xây dựng đền thờ...
Đền được khởi công xây dựng trên khuôn viên gần 9.000m 2 . Có thiết kế với 3 gian thượng điện, 5 gian hạ điện. Dự kiến kinh phí trên 10 tỷ đồng. Toàn bộ số tiền được huy động từ nguồn xã hội hóa
Như tin đã đưa trong đợt khảo cứu, sưu tầm di sản văn hóa đầu tháng 12 năm 2016, cán bộ bảo tàng phát hiện hai sắc phong cổ thời Nguyễn truy phong cho vị anh hùng Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn tại đình làng Hoa Vân Hải (xã Cổ Đạm, huyện Nghi Xuân).
 |
Hai đạo sắc phong hình chữ nhật, dài 1,5 m, rộng 0,5 m, được viết trên giấy dó mịn, màu vàng đậm, diềm trang trí văn triện, họa tiết hình sóng nước, thân rồng uốn lượn. Mỗi sắc phong có 9 dòng chữ Hán, dấu triện "sắc mệnh chi bảo" màu đỏ, bốn góc là 4 ô hình học, mỗi ô vẽ 5 chữ thọ, ở giữa ô là chim phượng.
Phó giám đốc Bảo tàng Hà Tĩnh cho hay, đình làng Hoa Vân Hải được hợp tự từ ngôi đền cổ Đức Thánh Trần thờ Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn, nay đã thành phế tích. Do đại thần này từng lập nhiều công lao lớn vào thời Trần nên được các triều đại sau phong tặng bằng sắc để ngợi ca. Người dân sau đó lập đền thờ và lưu giữ hiện vật cho tới tận bây giờ.
 |
Chữ Hán, họa tiết trang trí trên sắc phong rất tinh xảo.
|
"Trước kia chúng tôi từng phát hiện các đạo sắc phong, song đây là hai đạo sắc phong cho Trần Hưng Đạo lần đầu tiên được tìm thấy tại Hà Tĩnh. Nó rất quý hiếm, có giá trị lịch sử lớn, giúp mọi người hiểu rõ công lao của vị quan thời Trần đối với quê hương đất nước", hiện huyện Nghi Xuân trích 9.000 m2 đất để khôi phục ngôi đền Đức Thánh Trần.
